Kurumsal Seyahatlerde Sıkça Kullanılan Terimler

Oluşturan: Ashish Chaudhary, Şu tarihte değiştirildi Cmt, 4 Ekm şunda: 5:10 PM şuna göre Ashish Chaudhary

Yaygın Kurumsal Seyahat Terimleri

İÇİNDEKİLER

A

ek ücret farkı

Bilet değişimi sırasında tahsil edilen ücret farkı.

ek hizmet/ekstra

Bir seyahat rezervasyonuna eklenen, genellikle ek ücret gerektiren hizmet ya da ürün.

yan yana oda

Yan yana olan fakat aralarında iç kapı bulunmayan iki ayrı oda.

benimseme oranı

Çevrimiçi rezervasyon sistemi üzerinden düzenlenen biletlerin, geleneksel acente destekli rezervasyon kanalı ile karşılaştırıldığında yüzdesi.

ADR

Ortalama Günlük Oda Fiyatı. Otel sektöründe, oda gelirinin satılan oda sayısına bölünmesiyle elde edilen ortalama oda fiyatını ifade eder.

Havalimanı erişim ücreti

Araç kiralama şirketlerinin, havalimanı servis araçlarını kullanabilmeleri için havalimanı işletmesine ödediği ücret. Bu ücret genellikle müşterinin araç kiralama faturasına yansıtılır.

önceden satın alma

Biletin, seyahat tarihinden önce belirli bir süre içinde (genellikle 3, 7, 14 veya 21 gün) alınmasını gerektiren ücret türü.

AE

Danışmanın rezervasyon işlemi sırasında yanlış giriş yapması sonucu oluşan hata.

AEA (bkz. “Avrupa Havayolları Birliği” – Association of European Airlines)

affinity kartı

Banka tarafından, belirli bir sık seyahat eden programı ile ortaklaşa çıkarılan kredi veya banka kartları.

Airlines Reporting Corporation (ARC)

Bağımsız bir kuruluş olup, Amerika Birleşik Devletleri'ndeki büyük havayollarının ortaklığında faaliyet gösterir; seyahat acenteleri tarafından satılan biletlerin ödemelerini toplar ve ilgili havayollarına dağıtır; ayrıca seyahat acentelerinin iç hat uçuşlarını satabilmesi için akreditasyonunu yönetir.

hava mili

Tahmini 6076 feet (yaklaşık 1852 metre) mesafe.

havalimanı kodu

Dünyadaki havalimanlarının tanımlanmasında kullanılan üç harfli kodlar. Örneğin: LHR = Londra Heathrow, JFK = New York John F. Kennedy. http://www.world-airport-codes.com/

havalimanı vergisi

Bazı havalimanlarında uygulanan ve bilet fiyatına dahil edilebilen, ancak bazı durumlarda yolcunun havalimanında ayrıca ödemesi gereken vergi.

airside (uçuş sonrası alan)

Gidişlerde, pasaport kontrolünden sonra terminalin kalan tüm bölümleri; dönüşlerde ise pasaport kontrolünden önceki alanlar airside kapsamındadır.

hava taksi

Genellikle 20 kişiye kadar yolcu taşıyan, tarifesiz kısa mesafeli uçuşlar yapan küçük uçak.

her şey dahil

Genellikle tüm yemeklerin, atıştırmalıkların, içeceklerin ve aktivitelerin dahil olduğu otel konsepti.

ittifak

Bazı havayolları arasında yapılan, kod paylaşımı, ortak sadakat programları veya hisse ortaklığı gibi işbirliklerini kapsayan ortaklık.

Amtrak

ABD'de tüm yolcu tren hizmetlerini işleten, devlet destekli ulusal demiryolu şirketi.

ANI

Otomatik Numara Tanımlama. Çağrı merkezlerinde, arayan kişinin telefon numarasının gerçek zamanlı olarak merkeze iletilmesini sağlayan sistem.

AP

American Plan. Otel fiyatına kahvaltı ve akşam yemeğinin (bazen de öğle yemeğinin) dahil olduğu konaklama türü.

APAC

Asya Pasifik. Bazen ASPAC ile aynı anlamda kullanılır; Asya pazarını ifade eder.

APEX

Önceden Satın Alınan Ekonomik Tur Ücreti

uygulanabilir ücret

Uygulanacak olan ücret.

AR

Alacaklar. Bir müşterinin, şirketten krediyle aldığı ürün ya da hizmetler karşılığında şirkete borçlu olduğu tutar.

ARC (bkz. “Airlines Reporting Corporation”)

ARC numarası

ARC tarafından akredite edilen seyahat acentelerine verilen sekiz haneli kimlik numarası.

ARNK

Geliş Bilinmiyor. Güzergâhta bir kopukluk olduğunda rezervasyona eklenen, iki hava segmenti arasında yüzey geçişini gösteren kod. Örneğin, yolcu LAX'e uçup SAN'dan ayrılıyorsa, aradaki LAX-SAN yüzey segmenti ARNK olarak kaydedilir. Ulaşım şekli bilinmez.

Dünya çevresinde (around-the-world)

Dünyanın batıdan doğuya ya da doğudan batıya tek yönde dolaşıldığı, Pasifik ve Atlantik Okyanuslarının her birinin en fazla bir kez geçildiği seyahat.

ARR (bkz. “Ortalama oda fiyatı” – Average room rate)

ASPAC

Güney Asya Pasifik. APAC ile aynı anlamda kullanılan coğrafi terim.

ATB

Otomatik Bilet ve Biniş Kartı. Yolcu ve yolculuk bilgilerini içeren manyetik şeritli, IATA standartlarında bilet ve biniş kartı.

ATP

Ortalama Bilet Fiyatı. Satın alınan tüm biletlerin ortalama fiyatı; yurtiçi ve uluslararası ayrı hesaplanabilir.

müsaitlik

Belli bir fiyat seviyesinde satılabilecek toplam koltuk sayısı.

ortalama oda fiyatı (ARR)

Otelin satış gelirinin, dolu oda sayısına oranı.

B

arka arkaya biletleme

Yolcunun, asgari kalış şartını aşmak yerine daha uygun fiyatlı seyahat edebilmek için iki gidiş-dönüş biletini iç içe kullanması. Çoğu havayolu bu uygulamaya izin vermez ve ceza uygulayabilir.

geri dönüş (backtracking)

Yolcunun, ülkeye giriş yaptığı havalimanına dönerek seyahatini tamamlaması gerekliliği. Açık çene (open jaw) güzergâhı ile bu durumdan kaçınılabilir.

bagaj

El ve kayıtlı bagaj sayısı ve boyutu konusunda havayollarının kısıtlamaları vardır. Çoğu havayolu 1 el bagajı ve 1 kişisel eşya (çanta, sırt çantası, bilgisayar çantası gibi) kabul eder. Kayıtlı bagaj kuralları için ilgili havayolunun web sitesine bakınız.

bankacı alış kuru (BBR)

Bir para biriminden diğerine çevrimde kullanılan, bankaların bireylerden döviz satın alırken uyguladığı kur.

bankacı satış kuru (BSR)

Bir para biriminden diğerine çevrimde kullanılan, bankaların bireylere döviz satarken uyguladığı kur.

BAR

En İyi Mevcut Fiyat. Otellerde, talebe göre değişen ve en uygun fiyatı sunmayı amaçlayan fiyatlandırma yöntemi.

taban ücret

Vergiler hariç bilet ücreti.

geceleme (bed-nights)

Otel doluluk oranını gösteren ölçü birimi. Misafirlerin otelde geçirdiği toplam gece sayısıdır. Otelin performansını ve talep eğilimlerini izlemek için kullanılır. 
Örneğin, 100 odası olan bir otelde, her biri iki gece konaklayan 100 misafir varsa, o dönem için toplam 200 geceleme gerçekleşmiş olur.

kısıtlı tarihler (blackout dates)

Bazı özel dönemlerde (genellikle tatil günlerinde) belirli fiyatlarla seyahat yapılamayan tarihler.

bloklu kontenjan

Toptancılar veya seyahat acenteleri tarafından, ileride satılmak üzere tedarikçiden toplu olarak yapılan rezervasyonlar.

biniş kartı

Uçağa, gemiye veya başka bir taşıma aracına binmek için verilen belge. Uçak yolculuğunda, kapı ve koltuk numarasını gösterir.

rezervasyon kodu

Bilgisayarlı rezervasyon sisteminde, belirli bir fiyat seviyesinde rezervasyon yapmak için kullanılan harf kodu.

BSP

Banka Mutabakat Planı. ABD dışında, seyahat acentelerinin sattığı biletlerin havayollarına ödenmesini sağlayan sistem.

BTA

İş Seyahati Hesabı. Bir şirketin, belirli harcamaları (uçak, tren, işlem ücretleri gibi) tek bir ana kredi kartı numarasına fatura ettirdiği kurumsal kredi kartı programı. Fiziksel kartı olmadığı için "hayalet kart" da denir.

BTC (bkz. “İş Seyahati Merkezi” – Business Travel Center)

BTN

Business Travel News. Kurumsal seyahat sektörüne yönelik haber ve araştırma yayını.

korsan acente (bucket shop)

Bazı havayollarının, fazla kalan koltuklarını satmak için kullandığı, ruhsatsız ve teminatsız seyahat acentesi.

tampon bölge

Vergilendirme açısından, ABD sınırından Kanada'ya 225 mil kuzeyde ve Meksika'ya 225 mil güneyde uzanan alan; bu bölgedeki şehirlerden alınan biletlerde %7,5 ABD iç hat vergisi uygulanır.

toplu bilet ücreti (bulk fare)

Belli bir koltuk sayısı için yapılan net fiyatlı anlaşma. Genellikle, tur operatörü veya acente, havayolundan düşük komisyonsuz fiyatla koltuk alır ve bu koltukları iade edemez.

ara bölme (bulkhead)

Uçakta bölmeleri ayıran duvar ya da panel.

uçuşa alınmama (bumped)

Aşırı rezervasyon nedeniyle, yolcunun uçuşa kabul edilmemesi. Genellikle indirimli bilet sahipleri için geçerlidir.

paket fiyatlandırma

İçinde işlem ücretinin yanı sıra, uçak dışı hizmetlerin (araç kiralama, otel, tren gibi) de dahil olduğu fiyatlandırma teklifi.

Business class (iş sınıfı)

Birinci sınıf ile ekonomi sınıfı arasında yer alan havayolu hizmet seviyesi. Avrupa'da birçok havayolu, birinci sınıf yerine iş sınıfını kullanmaktadır. Her havayolunun kendi marka adı olabilir.

İş Seyahati Merkezi (BTC)

Yerel çağrı merkezinde, hem tam kapsamlı hem de çevrimiçi hizmet sunulan, özel olmayan ve ekip ortamında çalışan birim.

İş Seyahati Yönetimi

Bir kuruluşun iş seyahatlerinin planlanması, organize edilmesi ve yönetilmesi sürecidir. Rezervasyonların yapılması, harcamaların yönetilmesi ve seyahat politikalarının oluşturulması bu kapsamdadır.

C

iptal politikası

Otelin, rezervasyonun iptal edilmesi gereken son tarihi; bu tarihten sonra iptal edilmezse ücret tahsil edilir.

taşıyıcı (CXR)

Havayolu şirketi için kullanılan başka bir terim.

CC (Kredi kartı)

Kart sahibine, alışveriş ya da nakit çekim için kredi limiti tanıyan ödeme sistemi.

CDW

Çarpışma Hasar Feragatı. Araç kiralama şirketlerinin sunduğu, kaza durumunda sürücünün tüm sorumluluğunu ortadan kaldıran isteğe bağlı sigorta.

merkezi faturalama

Birkaç çalışan ya da departmanın harcamalarının tek bir toplu faturada birleştirildiği sistem.

ekipman değişikliği

"Gauge değişikliği" olarak da bilinir. Aynı uçuş numarasıyla, iki farklı uçakla yapılan uçuşlarda, yolcunun bir uçaktan diğerine geçmesi gerekir. Her iki uçuşun da numarası aynıdır, ancak uçak değişir.

check-in (giriş işlemi)

Yolcunun, havayolu veya otele varışını bildirerek uçuş ya da konaklama için giriş işlemini başlatması. Bazı havayolları dışarıda check-in imkânı sunar, bazıları ise sadece gişede işlem yapar.

check-out (çıkış işlemi)

Misafirin, otelden ayrıldığını bildirip genellikle ödeme yaptığı işlem.

çocuk

İkinci yaş gününü kutlamış, ancak henüz on iki yaşına girmemiş yolcu (tanım havayoluna göre değişebilir).

churning (tekrarlı rezervasyon)

Aynı güzergâhta, aynı ya da farklı hizmet sınıflarında, bir veya birden fazla PNR ya da GDS üzerinden sürekli rezervasyon yapıp iptal etme işlemleri.

circle pacific

Kuzey ve/veya Güney Amerika'dan Asya, Avustralya veya Güney Pasifik'e, Kuzey Pasifik üzerinden bir yönde, Güney Pasifik üzerinden ters yönde yapılan ve Ekvator'u geçen en az bir uçuş içeren seyahat.

circle trip (daire yolculuk)

Başlangıç noktasından varış noktasına gidilip, farklı güzergâhlarla tekrar başlangıç noktasına dönülen, iki veya daha fazla ücret bileşeninden oluşan yolculuk.

şehir çifti (city pair)

Bir seyahatteki kalkış ve varış noktaları (genellikle uçak ya da trenle).

şehir terminali

Yolcuların şehir merkezinde check-in yapabileceği, koltuk seçebileceği ve havalimanına özel servislerle ulaşabileceği havayolu ofisi.

hizmet sınıfı

Uçak kabininin, farklı hizmet ve konfor düzeylerine göre ayrıldığı bölümler; genellikle birinci, business ve ekonomi sınıfı.

CLIA

Dünya kruvaziyer endüstrisinin büyümesini ve tanıtımını amaçlayan birlik.

club katı

Otelin, daha güvenli ve özel hizmetlerin sunulduğu, genellikle ek ücretle veya sık konaklayanlara ayrıcalık olarak verilen katı.

club bileti

Bir yıl geçerli, tamamen esnek ve iade edilebilir business class bileti. Özellikle İngiltere'de kullanılır.

coach (otobüs)

Otobüsler için kullanılan başka bir terim.

COB

İş gününün sonu anlamına gelen terim.

kod paylaşımı (code-share)

İki havayolu arasında yapılan ve genellikle ittifak kapsamında olan, bir havayolundan alınan biletin, başka bir havayolunun işlettiği uçuşta kullanılmasını sağlayan pazarlama anlaşması.

kombinasyon

Ücret hesaplamasında ayrı ayrı gösterilen iki veya daha fazla ücretin bir araya getirilmesi.

Bilgisayarlı Rezervasyon Sistemi

Seyahat rezervasyonlarının yapıldığı ve yönetildiği sistem; Küresel Dağıtım Sistemi (GDS) olarak da bilinir.

concierge (danışma görevlisi)

Otel misafirlerinin özel bilgi, tiyatro veya restoran rezervasyonu ve diğer istekleriyle ilgilenen otel çalışanı.

aktarmalı uçuş

Yolcunun uçak değiştirmesi gereken uçuş.

bağlantı (connection)

ABD iç hatlarda 4 saatten, uluslararası yolculuklarda ise 12 ya da 24 saatten kısa aktarma; bir sonraki uygun uçuşa devam edilir.

bağlantılı bilet (conjunction ticket)

Bir yolcuya aynı anda düzenlenen ve birlikte tek bir taşıma sözleşmesi oluşturan iki veya daha fazla bilet. Dörtten fazla durak varsa, ek bağlantılı bilet gerekir.

bağlantılı odalar

Yan yana olan ve aralarında iç kapı bulunan iki oda.

konsolidasyon ücreti

Seyahat acenteleri ve diğer operatörlerin, konaklama dahil paketler oluşturabilmesi için sunulan grup tur ücreti. Bireysel yolculara da satılabilir.

konsolidatör

Çarter veya grup fiyatıyla toplu seyahat düzenleyerek satışları artıran, komisyon kazanan veya turun iptal riskini azaltan kişi ya da şirket.

konsorsiyum

Daha yüksek kazanç elde etmek için bir araya gelen bağımsız şirketler grubu.

fiyatlandırma noktası (construction point)

Güzergâh fiyatlandırmasında, ücretlerin birleştirildiği şehir; varış noktası veya dönüş noktası olarak da geçebilir.

iletişim (contact)

Telefonla ya da web üzerinden şirketinizle iletişime geçen ve bir temsilciyle görüşmek isteyen kişi.

çağrı merkezi (contact center)

Rezervasyon merkezi, destek hattı, bilgi hattı veya müşteri hizmetleri merkezi gibi farklı organizasyonları kapsayan genel terim.

continental kahvaltı

Kahve, hamur işi ve bazen meyve suyu gibi hafif kahvaltı.

sözleşmeli ücret/indirim

Müşteri ile taşıyıcı arasında üzerinde anlaşılan, belirli bir iş hacmi karşılığında sunulan indirimli ücret.

kurumsal ücret

İş amaçlı seyahat edenlere sunulan indirimli uçak bileti.

kurumsal fiyat

Bir tedarikçi (örneğin otel ya da araç kiralama) ile şirket arasında özel olarak belirlenen fiyat.

Kurumsal Seyahat Departmanı (CTD)

CTD, şirketin doğrudan seyahat tedarikçileriyle satın alma ilişkisi kurmasını sağlar. ARC tarafından akredite edilen şirket, kendi "seyahat acentesi" gibi hareket edebilir ve finansal işlemlerini yönetir.

ko-terminal

Aynı nokta olarak kabul edilen şehir/havalimanı grubu. Örneğin: JFK/LGA/EWR.

başlangıç ülkesi (COC)

Seyahatin başladığı ülke; taban ücret, IATA döviz kuru ile bu ülkenin para birimine çevrilir.

ödeme ülkesi (COP)

Biletin satın alındığı ülke; taban ücret, eğer ülkeler farklıysa, banka kuru ile ödeme ülkesinin para birimine çevrilir.

CPM

Mil başına maliyet. Bir mil için ödenen ortalama fiyatın hesaplanması.

CPT

İşlem başına maliyet. Bir müşteri işlemi başına oluşan toplam maliyetin hesaplanması.

CRM

Müşteri İlişkileri Yönetimi. Müşteri bilgilerini barındıran ve yöneten veri tabanı.

CRS (bkz. “Bilgisayarlı Rezervasyon Sistemi”)

CSR (1)

Kurumların, faaliyetlerinin topluma ve çevreye etkilerini dikkate aldığı kurumsal sosyal sorumluluk yaklaşımı.

CSR (2)

Otel sektöründe, müşteriyle anlaşmalı fiyatlara erişim yetkisi olan ofislerin listesini tutan kayıt tablosu.

CST

ABD'de Merkezi Standart Saat Dilimi.

CTD

Kurumsal Seyahat Departmanı. Şirketin kendi çalışanları adına hava ulaşımı ve ilgili hizmetleri satın aldığı kurum içi seyahat acentesi.

CTI

Bilgisayar Telefon Entegrasyonu. Bilgisayar ve telefonların entegre çalışmasını sağlayan yazılım ve donanım.

gümrük

İthal edilen ürünlerin yasalara uygunluk ve değer açısından kontrol edildiği nokta.

D

Veri Paylaşım Yetkilendirmesi (DRA)

DRA kapsamında, müşteri tarafından belirlenen tarihten itibaren, Seyahat Yönetim Şirketi'nin, müşterinin yolcularına ait kişisel seyahat verilerini alması, işlemesi ve/veya aktarması yetkilendirilir. Bu veriler, yolcu adı ve adresi, kalkış-varış noktaları, kredi kartı numarası, pasaport numarası, ehliyet, seyahat tercihleri ve özel ihtiyaçlar gibi hassas bilgileri içerebilir.

delegasyon ücreti

Günlük toplantılar için sunulan kapsamlı fiyat. 24 saatlik delegasyon ücreti konaklamayı da içerir. Özellikle İngiltere'de kullanılır.

uçağa alınmama tazminatı (DBC)

"Bumping" olarak da bilinir. Uçakta yer kalmadığında, onaylı rezervasyonu olan ve zamanında kapıda bulunan yolculara tazminat ödenir. Tazminat nakit ya da gelecekteki seyahat için voucher olabilir. Gönüllü olarak koltuğundan vazgeçenler de tazminat alır ve bir sonraki uygun uçuşa yönlendirilir. Varışta bir saatten fazla gecikme yaşanmazsa tazminat gerekmez.

deregülasyon

1978'de ABD'de, Sivil Havacılık Kurulu'nun kaldırılması ve devletin havayolu güzergâhları ve fiyatlarına müdahalesinin sona ermesiyle başlayan süreç.

varış noktası

Bilette belirtilen son durak; güzergâh fiyatlandırmasında en uzak nokta.

Varış Noktası Yönetim Şirketi

Varış noktasında yer hizmetlerini organize eden şirket (örneğin incoming tur operatörü).

fark (differential)

İki farklı hizmet sınıfı arasındaki ücret farkı; bu yöntem sadece uluslararası fiyatlandırmada kullanılır.

direkt ücret

İki şehir arasındaki en kısa güzergâh için tek yön veya yarım gidiş-dönüş ücreti.

direkt uçuş

Başlangıçtan varışa, yolcuların uçak değiştirmeden ara duraklarda indiği uçuş türü. Non-stop (direkt) uçuş ile aynı değildir. 

yönlü ücret

Sadece belirli bir seyahat yönünde geçerli olan ücret.

indirimli ücret

Havayolunun yayınladığı tam tarifeden daha düşük olan, genellikle belirli koşullara tabi ulaşım ücreti.

DMC (bkz. “Varış Noktası Yönetim Şirketi”)

yurtiçi seyahat

Tamamen bir ülke içinde yapılan seyahat; genellikle ABD iç hatları için kullanılır.

double (çift kişilik oda)

İki çift yataklı ve/veya 2-4 kişilik konaklamaya uygun otel odası.

çifte rezervasyon (double booking)

Aynı yolculuk için birden fazla uçuş, araç ya da otel rezervasyonu yapılması; etik dışı kabul edilir.

çift kişilik konaklama

Kruvaziyer ve tur paketlerinde fiyatların iki kişi üzerinden verilmesi; otel odalarında da genellikle iki yetişkin baz alınır.

çift açık çene (DOJ)

Gidiş ve dönüşte kalkış ile varış noktalarının farklı olduğu seyahat türü.

düşürme (downgrade)

Yolcunun, daha düşük bir hizmet sınıfına veya konaklama tipine geçirilmesi.

araç teslim ücreti (drop-off charge)

Kiralık aracın, alındığı yerden farklı bir lokasyona bırakılması durumunda alınan ek ücret.

gümrüksüz (duty-free)

Herhangi bir ithalat vergisinden muaf olma durumu.

E

ekonomi sınıfı

Uçağın arka kısmında, daha düşük ücretli yolcuların oturduğu bölüm.

elektronik ek belge – Bağlantılı (EMD-A)

Bavul, koltuk, yemek gibi uçuşa ilişkin ek hizmet ve ücretlerin yönetilmesini sağlayan, elektronik bilet kuponuna bağlı belge.

elektronik ek belge – Bağımsız (EMD-S)

Lounge erişimi veya değişiklik ücreti gibi uçuş dışı hizmetler için düzenlenen bağımsız elektronik belge. EMD-S düzenlemek için PNR'da manuel hizmet segmenti oluşturulmalıdır. Hangi hizmetlerin EMD-S ile tahsil edilebileceği havayoluna göre değişir.

elektronik bilet (eticket)

Kağıt bilet yerine kullanılan, yolcunun rezervasyonunu dijital ortamda doğrulayan elektronik havayolu bileti. Kağıt biletlerin yerini almış, daha pratik ve çevre dostu bir uygulamadır.

EMD (bkz. “elektronik ek belge” – electronic miscellaneous document)

onay (endorsement)

Biletin başka bir havayolunda ek ücret olmadan kullanılabilmesi için, ilgili havayolundan alınan izin; genellikle uluslararası biletlerde gereklidir.

ucuca kombinasyon

İki gidiş-dönüş ücretinin birleştirilerek tek bir güzergâh oluşturulması.

Örneğin, yolcu AAA'dan BBB'ye gidiş-dönüş (Kural 1) ve BBB'den CCC'ye ayrı gidiş-dönüş (Kural 2) bileti alır. Toplamda AAA'dan CCC'ye gitmiş olur, ancak BBB'de ücret kırılır ve bazen bu yöntem doğrudan AAA-CCC gidiş-dönüş ücretinden daha ucuz olabilir.

ödenen eşdeğer ücret

Biletin yayınlandığı para biriminden farklı bir ülkede ödenmesi durumunda, ilgili ülke para birimine çevrilen tutar.

ERA (bkz. “Avrupa Bölgesel Havayolları Birliği” – European Regions Airline Association)

EST

ABD'de Doğu Standart Saat Dilimi.

ESTA (Elektronik Seyahat Yetkilendirme Sistemi)

ABD'ye Vize Muafiyet Programı kapsamında seyahat edeceklerin uygunluğunu otomatik olarak değerlendiren ücretsiz sistem. ESTA başvurusu, seyahat hazırlıkları başlarken yapılmalıdır.

ETA

Tahmini Varış Zamanı. Bir kişinin, aracın veya paketin belirli bir noktaya ulaşmasının öngörüldüğü zaman.

ETD

Tahmini Kalkış veya Teslimat Zamanı. Bir yolculuğun ya da hizmetin başlamasının veya tesliminin beklenen zamanı.

e-bilet (bkz. “elektronik bilet”)

ETR

Elektronik Bilet Kaydı.

Avrupa Bölgesel Havayolları Birliği

Avrupa'daki bölgesel hava taşımacılığının çıkarlarını koruyan ve tanıtan birlik. 170'ten fazla üyesi vardır. www.eraa.org

aşırı bagaj

İzin verilen sayı, boyut veya ağırlığın üzerindeki bagaj.

bilet değişimi

Uçuş, ücret türü, tarih veya güzergâh değişikliği nedeniyle biletin yeniden düzenlenmesi işlemi.

ekonomik tur ücreti (excursion fare)

Minimum ve maksimum kalış süresi ile önceden satın alma zorunluluğu gibi kısıtlamalara sahip gidiş-dönüş ücreti.

yönetici kartı

Havayolu, otel zinciri veya araç kiralama şirketleri tarafından sık kullananlara sunulan, avantajlar sağlayan özel kartlar.

yönetici odası

Standart odadan daha büyük ve genellikle iş seyahatine uygun ek donanımlara sahip oda; çoğu zaman Executive Club katında yer alır.

Expatriot (veya expat)

Kısa veya uzun süreli olarak, kendi ülkesinden farklı bir ülkede yaşayan kişi.

dış ofis (explant/outplant/offsite)

Müşterinin ofisinde bulunmayan, ancak sadece o müşteriye hizmet veren şube ofis.

F

tanıtım gezisi (familiarization tour)

Seyahat acenteleri veya havayolu/ demiryolu çalışanlarına, belirli destinasyonları tanıtmak amacıyla ücretsiz ya da indirimli olarak sunulan seyahat programı. "Fam-Trip" olarak da bilinir.

aile planı

Çocukların, aynı odada yetişkinlerle ücretsiz konaklamasına imkân tanıyan otel fiyatı.

ücret temeli

Ücret türünü ve kurallarını gösteren harf ve rakam kombinasyonu.

Ücret Temel Kodu Örneği

Tanım

A veya AP

Önceden Satın Alma

D

Belli günlerde geçerli ücret

E

Ekonomik tur

FLT

Uçuş

H

Yüksek sezon/yoğun dönem

HOL

Tatil

L

Düşük sezon

N veya NR

İade edilemez

P

Değişiklik/iptal cezası

R

Gidiş-dönüş

SALE

"SATIŞ"

SAT

Cumartesi

W

Hafta sonu

X

Hariç

Z

Belli günlerde geçerli ücret

1234567

Haftanın günü; 1= Pazartesi, 2= Salı, vb.

1,3,7,14,21,30

Biletin seyahat öncesinde kaç gün önce alınması gerektiği

ücret bileşeni

İki nokta arasındaki ücret.

ücret merdiveni

Dikey olarak yazılmış, ücret bileşenleri, ek ücretler ve toplanan ilave tutarları gösteren ücret hesaplama tablosu.

ücret (fee)

  • ücret – paket hava işlemi ücreti
    Hava işlemi, otel ve araç rezervasyonu hizmetlerini kapsayan işlem ücreti. Sadece otel ya da araç rezervasyonları (toplam hava rezervasyonlarının %XX'ini geçmemek kaydıyla) için ücret alınmaz.

  • ücret – yönetim ücreti
    Doğrudan maliyetlere ek olarak alınan, esas olarak genel gider ve kârı kapsayan ücret. Satış yüzdesi, işlem başı veya sabit tutar olarak uygulanabilir.

  • ücret – yönetim ücreti yapısı (eski adıyla maliyet artı modeli)
    Müşterinin, doğrudan giderler ile birlikte yönetim ücretini ödediği ücretlendirme modeli. Yönetim ücreti satış yüzdesi, sabit ücret veya işlem başına olabilir.

  • ücret – online rezervasyon aracı ücreti (PNR ücreti)
    Her benzersiz rezervasyon PNR'ı için alınan ücret. Online rezervasyon aracı üzerinden yapılan işlemler için ek ücretler uygulanabilir.

  • ücret – online işlem ücreti (e-fulfillment ücreti)
    Online her işlem başına alınan, rezervasyon aracı sağlayıcısının ek maliyetlerini hariç tutan ücret.

  • ücret – işlem ücreti yapısı
    Müşterinin, tüm ana program maliyetleri dahil olmak üzere, her işlem başına faturalandırıldığı ücretlendirme modeli.

  • ücret – ayrıştırılmış (menü) işlem ücreti
    Her işlem türü (otel, araç, tren, uçak gibi) için ayrı ayrı alınan ücret. AM ve MIS maliyetleri de ayrıca faturalandırılabilir.

nihai varış noktası

Güzergâhın veya ücret bileşeninin son noktası.

first class (birinci sınıf)

Uçakta daha az koltuğun, daha lüks hizmet ve donanımın sunulduğu kabin bölümü.

FIT (bkz. “Tamamen Bağımsız Yolcu” – Fully Independent Traveler)

bayrak taşıyıcı

Bir ülkeyi uluslararası alanda temsil eden, bazen devlet destekli veya devletin sahip olduğu havayolu.

uçuş kuponu

Her uçuş için gerekli olan, biletin bir bölümünü oluşturan kupon.

uçuş/zaman özel

Belli bir uçuş ve kalkış saatine bağlı olan, genellikle daha az esnek ve değişiklik/iptal kısıtlaması olan bilet türü.

FOI (bkz. “Tazminat Formu” – Form of Indemnity)

FOP

Ödeme Şekli. Bir işlemin nasıl ödendiğini gösteren yöntem.

tazminat formu

Kayıp veya çalınan uçak bileti için yolcunun doldurması gereken iade talep formu.

sık uçan yolcu programı

Havayolu veya ortaklarının sunduğu, sık seyahat edenlere ödül kazandıran sadakat programı.

sık konuk programı

Otel zincirini sık kullananlara ödül kazandıran sadakat programı.

sık kiracı programı

Araç kiralama şirketlerinin, sık kiralayanlara hızlı teslim gibi avantajlar sunduğu program.

ön ofis (FO)

Müşteriyle doğrudan temas edilen ürün ve hizmetleri ifade eden sektör terimi. GDS bir ön ofis sistemidir.

yakıt ek ücreti

Belli şehirler arası veya belirli kalkış noktalarından yapılan seyahatlerde uygulanan yakıt kaynaklı ek ücret.

tam pansiyon

Konaklama, kahvaltı, öğle ve akşam yemeği dahil otel fiyatı.

tam ekonomi

Bir yıl geçerli, tamamen esnek ve iade edilebilir ekonomi sınıfı bileti.

tam değişim

Henüz uçulmamış bir rezervasyonun, biletli olsa dahi tamamen değiştirilmesi.

tamamen bağımsız yolcu

Herhangi bir tur grubuna dahil olmayan bireysel yolcu/turist.

G

Galileo

Dünyanın önde gelen Bilgisayarlı Rezervasyon Sistemlerinden (GDS) biri.

kapı (gate)

Uçuş öncesi yolcuların uçağa binmek veya iniş sonrası ayrılmak için toplandığı havalimanı alanı.

geçiş şehri (gateway city)

Yolcunun, uluslararası varıştan önce ayrıldığı son iç hat şehri veya bir ülkeye girişteki ilk nokta.

GDS (bkz. “Küresel Dağıtım Sistemi” – Global Distribution System)

GDS Operasyonları (GDSO)

Birden çok havayolunun biletlerinin rezervasyonunu ve satışını yapan bilgisayarlı rezervasyon sistemleri için sektör terimi.

GEBTA (bkz. “Avrupa İş Seyahati Acenteleri Birliği” – Guild of European Business Travel Agents)

hayalet kart (ghost card)

Şirketlerin, seyahat acenteleri üzerinden yapılan harcamaları fiziksel kart olmadan merkezi olarak faturalandırdığı sistem. Avrupa'da "Lodge card" olarak da bilinir.

küresel dağıtım sistemi

Birden çok havayolunun biletlerinin rezervasyonunu ve satışını yapan bilgisayarlı rezervasyon sistemleri için sektör terimi.

belirleyici taşıyıcı

Güzergâhta, ücret ve kuralları belirleyen havayolu.

Greenwich Ortalama Zamanı (GMT)

Dünyadaki tüm saat dilimlerinin temelini oluşturan, İngiltere Greenwich'te ölçülen güneş zamanı.

zemin süresi (ground time)

Uçuş harici yerde geçirilen süre.

GroundRes

Lüks araç, limuzin, taksi, minibüs ve otopark gibi tüm kara ulaşım hizmetlerinin rezervasyon ve yönetimini sağlayan çözüm.

grup ücreti

Belli bir asgari grup büyüklüğüne sahip yolculara, belirli koşullarla ve genellikle gidiş-dönüş şartıyla sunulan indirimli ücret.

garantili otel rezervasyonu

Otelin, rezervasyon yapılan odayı tüm gece boyunca tutacağı anlamına gelir. İptal edilmezse ücret tahsil edilir. Kredi kartı numarası gereklidir.

H

yarım pansiyon

Konaklama, kahvaltı ve bir ana öğün (öğle veya akşam yemeği) dahil otel fiyatı.

yarım gidiş-dönüş ücreti

Gidiş-dönüş seyahatlerde kullanılan ücretin yarısı.

kişi başı vergi (head tax)

Bazı ülke veya şehirlerin, gelen ya da giden yolculardan aldığı vergi veya harç.

yarımküre

Dünyanın yarısı.

  • Kuzey Yarımküre: Ekvatorun kuzeyindeki, Kuzey Amerika, Avrupa, Asya ve Afrika'nın bir kısmını kapsayan bölge.

  • Güney Yarımküre: Ekvatorun güneyindeki, Güney Amerika, Avustralya, Antarktika ve Afrika'nın bir kısmını kapsayan bölge..

daha yüksek ara nokta (HIP)

Bir ücret bileşeninde, başlangıç ve varış noktası arasındaki doğrudan ücretten daha yüksek doğrudan ücrete sahip iki şehir çifti; sadece uluslararası fiyatlandırmada kullanılır.

aktarma merkezi (hub)

Bir havayolunun, özellikle küçük destinasyonlara aktarmalı uçuşlarını yoğunlaştırdığı havalimanı.

I

IATA

(bkz. “Uluslararası Hava Taşımacılığı Birliği” – International Air Transport Association)*

IATA Numarası (bkz. “ARC Numarası”)

IATA Döviz Kuru (ROE)

IATA tarafından belirlenen, yerel para biriminin NUC'a ve NUC'un başlangıç ülkesinin para birimine çevrilmesinde kullanılan döviz kurları.

ICAO (bkz. “Uluslararası Sivil Havacılık Örgütü” – International Civil Aviation Organization)

IET

Interline e-bilet. Havayolları arasında e-biletleme ve hizmet işbirliğini sağlayan anlaşma. Bagaj transferi, bağlantı garantisi gibi hizmetleri kapsar.

IGK (bkz. “Uluslararası Geçiş Noktası” – International Gatekeeper)

göçmenlik (immigration)

Yolcunun ülkeye giriş için pasaport ve vize gibi belgelerinin kontrol edildiği alan.

implant (yerinde ofis)

Müşteri ofisinde bulunan, o müşteriye özel çalışan operasyon ekibi.

uygulama (implementation)

Yeni bir iş ilişkisinin başlatılması, yeni lokasyon açılması, personel eğitimi, teknik ekipman kurulumu ve bilgilendirme süreçlerini kapsayan aşama.

gelen yolcular (inbound travelers)

Belli bir yere gelen yolcular inbound, oradan ayrılanlar outbound olarak adlandırılır.

bebek (infant)

İkinci yaş gününü henüz kutlamamış yolcu.

kendi bünyesinde (in-house)

ABD'de, implant ofisler için kullanılan terim.

uluslararası çıkış vergileri

Uluslararası seyahat eden tüm yolculardan alınan ve genellikle havalimanında tahsil edilen vergiler.

interline (havayolu arası)

İki farklı havayolu ile yapılan seyahat örneği: TUS-HP-DEN-UA-LON.

interline bagaj anlaşması

İki havayolu arasında, bagajın karşılıklı olarak transfer edilmesini sağlayan anlaşma.

interline bağlantı

Yolcunun, yolculuk sırasında hem havayolu hem de uçak değiştirdiği bağlantı (offline bağlantı ile aynıdır).

interline biletleme anlaşması

Bir havayolunun, başka bir havayolunun biletinde kendi uçuşlarının yer almasına izin verdiği anlaşma.

ara nokta (intermediate point)

Uluslararası yolculukta, ücret kırılması yapılmayan biletli nokta; ara durak ya da bağlantı olabilir.

ara durak (intermediate stop)

Başlangıç ve varış noktası arasında, güzergâh üzerindeki şehirde yapılan duraklama (bkz. Direkt Uçuş).

Uluslararası Hava Taşımacılığı Birliği

(IATA) Uluslararası havayolu şirketlerinin ticaret birliği; seyahat acentelerini bilet satmaya yetkilendirir ve uluslararası taşıyıcılar için kuralları belirler. Web sitesi: www.iata.org

Uluslararası Sivil Havacılık Örgütü

Birleşmiş Milletler'e bağlı, sivil havacılığın standartlaştırılması ve uluslararası havacılık hukukunun oluşturulmasından sorumlu kuruluş. Web sitesi: www.iaco.int

güzergâh (itinerary)

Yolcunun rezervasyonlarının kronolojik planı.

J

ortak ücret (joint fare)

İki veya daha fazla havayoluyla uluslararası seyahatlerde geçerli olan özel bağlantılı ücret.

yolculuk (journey)

Ücret hesaplamasında başlangıçtan nihai varış noktasına kadar olan yolculuk.

K

L

landside (uçuş öncesi alan)

Gidişlerde, pasaport kontrolünden önceki; dönüşlerde ise pasaport kontrolünden sonraki terminal alanları.

son satın alma tarihi

Biletin düzenlenmesi gereken son tarih; bilet kesilmeden fiyat garantisi verilmez.

son oda müsaitliği (LRA)

Otelin, standart oda stoğu veya belirli oda tipi müsait olduğu sürece, anlaşmalı fiyatın daima geçerli olmasını sağlayan sektör terimi.

LDW (bkz. “Kayıp Hasar Feragatı” – Loss Damage Waiver)

uçuş bacağı (leg)

Yolculuğun bir bölümü; tek uçuş.

LFR

En Düşük Fiyatlı Güzergâh. Bir destinasyona ulaşmak için mevcut en ucuz uçak bileti.

yerel para birimi ücreti (LCF)

Bkz. Ödeme Ülkesi (COP).

rezervasyon referansı (locator reference)

Bilgisayarlı rezervasyon sisteminde, rezervasyonu tanımlayan benzersiz numara.

lodge kartı

Şirketlerin, seyahat acenteleri üzerinden yapılan harcamaları fiziksel kart olmadan merkezi olarak faturalandırdığı sistem. ABD'de "Ghost Card" olarak da bilinir.

Kayıp Hasar Feragatı

Araç kiralamada, hırsızlık ve vandalizmin yanı sıra kaza hasarını da kapsayan ek sigorta.

düşük maliyetli havayolu (LCC)

Geleneksel yolcu hizmetlerinin çoğunu kaldırarak, genellikle düşük ücretlerle hizmet veren havayolu.

en düşük kombinasyon ilkesi

İki nokta arasında yayınlanmış ücret yoksa, çeşitli sektör ücretlerinin birleştirilerek en ucuz fiyatın oluşturulması.

M

Denizcilik Seyahati

Denizcilik personeline, helikopter ve charter uçak dahil olmak üzere, 7/24 özel seyahat hizmetleri sunan sistem.

Pazar Numarası (MK)

Her rezervasyon yapıldığında, online rezervasyon aracı tarafından PNR'a eklenen ve online benimseme ile takip amaçlı kullanılan kod. Silinmemelidir.

Bağlı Segmentler (Married Segments)

Birbirine bağlı iki veya daha fazla uçuş segmenti; bu segmentler ayrılmaz ve biri değiştirildiğinde veya iptal edildiğinde diğerine de aynı işlem uygulanır.

azami izin verilen mesafe (MPM)

Başlangıç ve varış noktası arasındaki doğrudan güzergâhta uçulabilecek en fazla mil sayısı; sadece uluslararası fiyatlandırmada kullanılır.

azami kalış süresi

Yolcunun, dönüş yapmadan bir destinasyonda en fazla kalabileceği süre.

MCO (bkz. “Çeşitli Değişiklik Talimatı” – Miscellaneous Change Order)

ara ofis (midoffice – MO)

Seyahat acentesi sisteminin, yönetim bilgi sistemi (MIS) bölümünü ifade eden sektör terimi.

mesafe bazlı ücret

Başlangıçtan varışa kadar uçulan toplam mil sayısına göre hesaplanan ücret; sadece uluslararası fiyatlandırmada kullanılır.

mesafe ek ücreti

Güzergâhın azami izin verilen mesafeyi aşması durumunda, %5'lik artışlarla en fazla %25'e kadar uygulanan ücret artışı; sadece uluslararası fiyatlandırmada kullanılır.

asgari bağlantı süresi

Uçak değiştirmek için gereken asgari süre; havalimanına ve havayoluna göre değişir.

asgari kalış süresi

Yolcunun, dönüş yolculuğuna başlamadan önce bir destinasyonda (veya yurt dışında) en az kalması gereken süre.

çeşitli ücret talimatı (MCO)

Seyahat acentesi veya havayolu tarafından, belirli bir ücretin (örneğin evcil hayvan taşıma ücreti) ödendiğini veya daha ucuz bir biletle değişimde kalan bakiyenin gelecekte kullanılabileceğini belgeleyen doküman.

MST

ABD'de Dağ Standart Saat Dilimi.

N

Ulusal İş Seyahati Birliği

ABD iş seyahati birliği; IBTA üyesidir. www.nbta.org 

NBTA (bkz. “Ulusal İş Seyahati Birliği” – National Business Travel Association)

NDC

Havayolu sektöründe, seyahat bilgilerinin daha detaylı ve kişiselleştirilmiş şekilde paylaşılmasını sağlayan yeni nesil standart. Havayolları, acenteler ve yolculara doğrudan daha fazla seçenek sunabilir.

Eski standart olan "GDS" (Küresel Dağıtım Sistemi), seyahat acentelerinin havayolu, otel ve araç kiralama gibi farklı hizmetlere tek platformdan erişip rezervasyon yapmasını sağlar.

Özetle, NDC havayollarının doğrudan bilgi ve teklif sunmasını sağlayan esnek bir yöntemken, GDS acentelerin çeşitli hizmetlere erişimini sağlayan geniş kapsamlı bir sistemdir.

müzakere edilmiş ücret/fiyat

Seyahat acentelerinin, müşterileri adına uzmanları aracılığıyla havayollarından pazarlıkla elde ettiği indirimli biletler için kullandığı terim.

nötr hesap birimi (NUC)

IATA tarafından oluşturulan, farklı para birimlerindeki ücretlerin toplanmasını sağlayan sanal para birimi; sadece uluslararası fiyatlandırmada kullanılır.

NLRA

Son Oda Müsaitliği Olmayan Durum. Otel doluluğu yüksek olduğunda, anlaşmalı fiyatın sunulmasının kısıtlandığı sektör terimi.

NOI

Net Faaliyet Geliri. Belirli bir muhasebe döneminde, faaliyet gelirlerinin faaliyet giderlerini aşan kısmı.

devredilemez (non-endorsable)

Bilette, ilgili uçuş kuponunun yalnızca belirtilen havayolunda kullanılabileceğini gösteren ibare.

iade edilemez (NR)

İade hakkı olmayan, ancak genellikle ek ücret ve ücret farkı ödenerek değiştirilebilen bilet.

non-stop uçuş

Hiçbir ara durak yapmayan, doğrudan kalkıştan varışa giden uçuş.

normal ücretler

Birinci, business, ekonomi veya ara sınıf için belirlenmiş tam ücretler ve "normal ücret" olarak yayınlanan diğer fiyatlar.

normal açık çene (NOJ)

Bir ülkeden çıkıp aynı ülkeye dönülen, başlangıç veya dönüş noktasında yüzey geçişi olan (tek açık çene – SOJ) veya hem başlangıç hem dönüşte yüzey geçişi olan (çift açık çene – DOJ) seyahat.

no-show (gelmeyen yolcu)

Uçak yolcusu veya otel misafiri olup, rezervasyonunu kullanmayan ve/veya iptal etmeyen kişi.

NTSB

Ulusal Ulaşım Güvenliği Kurulu. ABD'de hava, kara, deniz, boru hattı ve demiryolu kazalarını araştıran bağımsız devlet kurumu.

O

OBT ve OBLT (bkz. “Çevrimiçi Rezervasyon Aracı” – Online Booking Tool)

havalimanı dışı lokasyon

Havalimanına hizmet veren ancak fiziksel olarak havalimanı dışında bulunan araç kiralama ofisi (genellikle müşterileri otobüs veya taksiyle havalimanından alır). Ofis havalimanı içinde ise "havalimanı içi lokasyon" denir.

offline (hizmet verilmeyen nokta)

Taşıyıcının hizmet vermediği destinasyon; bkz. Interline.

offline bağlantı

Yolcunun hem havayolu hem uçak değiştirdiği bağlantı (interline bağlantı olarak da bilinir). Aynı havayolu ile uçak değiştirmek "online bağlantı"dır.

offline işlem (geleneksel işlem)

Müşterinin çağrı ya da e-posta ile talebi üzerine acente tarafından başlatılan işlem.

düşük yoğunluk dönemi (off-peak)

Seyahatin daha az yapıldığı yılın dönemi veya haftanın günü.

offline nokta

Havayolunun hizmet vermediği şehir veya bölge.

uçuştan çıkarma (off-loading)

Havayolu, bir uçuşta fazla bilet sattığında, en düşük ücretli yolcuları uçuştan çıkarır. Bu yolcular genellikle uçağa alınmama tazminatı almaya hak kazanır. Ayrıca, kaptan tarafından sarhoşluk, hastalık veya uygunsuz davranış nedeniyle de uçuştan çıkarılabilirler.

Çevrimiçi Rezervasyon Aracı

Yolcuların kendi rezervasyonlarını yapabildiği web tabanlı platform (ör. Cliqbook, GetThere).

işletici taşıyıcı

Kod paylaşımında, uçağı, mürettebatı ve yer hizmetlerini sağlayan havayolu.

online ya da online nokta

Aynı havayolu ile yapılan yolculuk; ör. TUS-UA-DEN-UA-LON.

online benimseme

Bir hesabın, önceden belirlenmiş çevrimiçi rezervasyon aracını kullanma oranı.

online yüksek temaslı işlem

Çevrimiçi rezervasyon aracıyla başlayan, ancak birden fazla acente müdahalesi gerektiren işlem.

online düşük temaslı işlem

Çevrimiçi rezervasyon aracıyla başlayan, yalnızca bir kez acente müdahalesi veya küçük düzeltme gerektiren işlem.

online işlem ücreti

(e-fulfillment ücreti)

Online her işlem başına alınan, rezervasyon aracı sağlayıcısının ek maliyetlerini hariç tutan ücret.

yerinde (onsite)

Müşteri lokasyonunda bulunan seyahat acentesi ofisi.

açık kitap (open book)

Müşteriye, tüm nakit akışının (komisyon ve ek ödemeler dahil) şeffaf şekilde gösterilmesi ilkesi.

açık tarihli bölüm

Yolcunun planlarının net olmaması nedeniyle kesin rezervasyon yapılmamış, ancak ücreti ödenmiş güzergâh bölümü.

açık çene bilet

Yolcunun bir noktaya uçup, başka bir noktadan dönüş yaptığı ve geri gitmek zorunda kalmadığı, maliyet avantajı sağlayan bilet türü.

açık semalar (open skies)

Birkaç ülke arasında serbest hava ulaşımını ifade eden yaygın terim.

açık bilet

İki nokta arasında geçerli, ancak belirli bir uçuş rezervasyonu olmayan bilet.

başlangıç taşıyıcısı

Yolculuğun ilk bölümünü gerçekleştiren havayolu.

OSI

Diğer Hizmet Bilgisi. Taşıyıcıya, yolcuya özel işlem gerektirmeyen ek bilgilerin iletildiği GDS girdisi.

giden (outbound)

Başlangıç noktasından en uzak varış noktasına yapılan seyahat.

outplant (dış ofis)

BTC ofisinde bulunan, müşteriye özel çalışan operasyon ekibi.

aşırı rezervasyon (overbooking)

Havayolu ve otellerin, rezervasyon yapanların tamamının gelmeyeceğini öngörerek fazla rezervasyon yapması; beklenenden fazla yolcu/konuk gelirse, yeniden yerleştirme yapılır. Bkz. Uçağa Alınmama Tazminatı.

P

P&V

İngiltere'de "pasaport ve vize"nin kısaltması. Bazı acentelerde, müşteriler adına pasaport ve vize işlemlerini yürüten uzman ekipler bulunur.

Pasifik Asya Seyahat Birliği

Asya-Pasifik bölgesine seyahati teşvik etmeyi amaçlayan birlik. www.pata.org 

PAR (bkz. “Yolcu Hesap Kaydı” – Passenger Account Record)

yolcu hesap kaydı

Galileo'da, yolcu bilgilerini gösteren profil.

yolcu tesis ücretleri

Havalimanı tarafından, genişletme, yenileme veya işletme giderleri için alınan ek ücret.

yolcu isim kaydı

(PNR) Belirli bir rezervasyonla ilgili kişisel bilgileri içeren CRS/GDS kaydı.

pasaport

Devlet tarafından vatandaşlarına verilen, kimlik ve uyruk kanıtı olan ve yurt dışı seyahatine imkân tanıyan resmi belge.

PATA (bkz. “Pasifik Asya Seyahat Birliği” – Pacific Asia Travel Association)

PAX

Yolcu kısaltması.

PCI

Ödeme Kartı Endüstrisi. Hesap verilerinin güvenliğini sağlamak için belirlenen standartlar.

yoğun dönem (peak)

Seyahatin en yoğun olduğu yılın dönemi veya haftanın günü.

ceza (penalty)

Rezervasyon veya bilet değişikliği/iptali için taşıyıcı veya tedarikçi tarafından alınan ücret.

PEX

Ceza uygulanan ekonomik tur ücreti. Minimum kalış şartı vardır, ancak önceden satın alma zorunluluğu yoktur.

PIR (bkz. “Eşya Düzensizlik Raporu” – Property Irregularity Report)

plaka / plated

Bkz. Doğrulayan Taşıyıcı.

PMS (bkz. “Otel Yönetim Sistemi” – Property Management System)

PNR (bkz. “Yolcu İsim Kaydı” – Passenger Name Record)

PO

Satın Alma Emri. Alıcının satıcıya gönderdiği, miktar ve fiyatları belirten ticari belge.

noktadan noktaya ücretler

Deregülasyon sonrası, dünya genelinde artan, iki nokta arasında (genellikle ara durak olmadan) uygulanan düşük fiyatlı birinci, business veya ekonomi sınıfı biletler. Ara duraklar genellikle yasaktır.

POS

Hizmet veya Satış Noktası. İşlemin yapıldığı zaman ve yer.

ön ödemeli bilet bildirimi (PTA)

Biletin, başka bir şehirde veya havalimanında yolcuya teslim edilmesi için düzenlenen form. Örneğin: Chicago'da satın alınıp, Buenos Aires'ten alınacak bilet.

seyahat öncesi denetim

Seyahat yönetim şirketlerinin sunduğu, seyahat başlamadan önce güzergâhları inceleyip tasarruf veya gereksiz harcamayı önlemeye yönelik hizmet.

fiyatlandırma birimi (PU)

Bir yolculuğun, ayrı olarak fiyatlandırılıp biletlenebilen bölümü; gidiş-dönüş, daire yolculuk, tek yön, normal veya özel açık çene; sadece uluslararası fiyatlandırmada kullanılır.

fiyatlandırma birimi kavramı (PUC)

Birkaç duraklı yolculuklarda, fiyatlandırma birimlerinin kullanıldığı alternatif ücret hesaplama yöntemi; sadece uluslararası fiyatlandırmada kullanılır.

birincil taşıyıcı

Güzergâhtaki ana segmenti (prime segment) uçuran havayolu.

ana segment (prime segment)

İlk uluslararası yolculuk; genellikle "su üstü segment" olarak adlandırılır; bkz. Geçiş Şehri.

profil

Şirket ve yolcu bilgilerini içeren bilgisayarlı dosya.

promosyonlu ücret

Normalde seyahat etmeyecek yolcuları cezbetmek için tasarlanan ücret.

vatanlık kanıtı

Uyrukluğu gösteren belge.

eşya düzensizlik raporu

Yolcuların, kayıp veya hasarlı bagaj durumunda havalimanı yer hizmetlerine sunduğu form.

otel yönetim sistemi

Otel envanteri, giriş-çıkış ve faturalama işlemlerini yöneten bilgisayar tabanlı sistem.

PST

ABD'de Pasifik Standart Saat Dilimi.

PTA (bkz. “Ön Ödemeli Bilet Bildirimi” – Prepaid Ticket Advice)

kamuya açık ücretler (hava)

Herkesin erişebileceği ve standart ücret ekranında görülebilen fiyatlar.

Q

QSI

Hizmet Kalitesi Endeksi. Sivil Havacılık Kurulu tarafından, havayollarının sunduğu hizmetin karşılaştırmalı derecelendirmesi için geliştirilmiş endeks.

kuyruk (queue)

Bilgisayarda elektronik dosyalama sistemi. Çağrı merkezinde, yanıt bekleyen çağrıların veya işlemlerin tutulduğu alan. Çağrılar genellikle ilk gelen ilk yanıtlanır prensibiyle atanır.

kuyruk grubu

Sanal kuyruklar grubu için kullanılan çağrı merkezi terimi. DN Grubu ya da Kuyruk Grubu olarak da bilinir.

R

rack rate (liste fiyatı)

Her otel odası için resmi olarak ilan edilen fiyat.

fiyat masası (bkz. “Uluslararası Fiyat Masası” – International Rate Desk)

döviz kuru (ROE) (bkz. “IATA Döviz Kuru”)

gerekçe kodları (RC)

Yolcu tercih ve davranışlarını belgelemek ve raporlamak için kullanılan sektör kodları.

teyit (reconfirmation)

Özellikle uluslararası uçuşlarda, yolcunun bir sonraki uçuşunu kullanacağını havayoluna önceden bildirmesi gerekir; genellikle kalkıştan 72 saat önce istenir.

kayıt referansı (record locator)

Yolcu İsim Kaydı (PNR) veya başka bir rezervasyonu tanımlayan bilgisayarlı numara; yolculara genellikle onay numarası olarak iletilir.

gece uçuşu (red-eye flight)

Genellikle gece yapılan ve sabah erken saatte varılan uçuş; varış noktasında daha fazla vakit geçirmek isteyenler için idealdir.

yeni bilet düzenleme (reissue)

Yolcunun güzergâhını yolculuk sırasında değiştirmesi gerekirse, bilet yeniden düzenlenir. Eski biletin değeri yeni ücretten düşülür, kalan fark veya iade hesaplanır.

dönüş yolculuğu

Gidiş-dönüş ücretlerinin yarısı kullanılarak tek bir fiyatlandırma birimiyle yapılan yolculuk.

revalidation (bilet geçerlilik güncelleme)

Yolcunun seyahat tarihi veya uçuşu değişirse, güzergâh değişmiyorsa, biletin yeniden düzenlenmesine gerek kalmadan ilgili uçuş kuponu revalidation etiketiyle güncellenir.

RevPAR

Oda Başına Gelir. Otel gelirinin, mevcut oda sayısına bölünmesiyle elde edilen sektör göstergesi (doluluk oranı ile ortalama oda fiyatı çarpımı RevPAR'a yaklaşır).

RLI

Fiyat Yükleme Talimatları. Otellerin, müşteri veya TMC'ye özel fiyat kodlarını GDS'de yüklemesi için verilen talimatlar.

tesisli oda (room with facilities)

Banyosu oda içinde olan otel odası. Küçük otellerde sadece tuvalet ve lavabo da olabilir.

dünya çevresinde (RTW) (bkz. “Dünya Çevresinde” – Around-the-World)

gidiş-dönüş (round trip)

Aynı şehirde başlayıp, uçulmamış bölüm olmadan aynı şehirde biten yolculuk.

güzergâh anlaşması / güzergâh teşviki

Kurumsal müşteri ile havayolu arasında yapılan, sadakat karşılığında havayolunun müşteriye teşvik ödemesi yaptığı anlaşma.

güzergâh (routing)

İki nokta arasındaki ulaşımda kullanılan taşıyıcı, şehirler, hizmet sınıfı ve uçak tipi.

güzergâh bazlı ücret

Belli bir güzergâha göre belirlenen ücret.

run-of-the-house (ROH)

Otelin, mevcut herhangi bir odasını sabit bir fiyatla sunduğu uygulama.

S

Schengen Vizesi

25 Schengen ülkesinde tek vizeyle seyahat imkânı sağlayan özel vize. Sadece vize zorunluluğu olan ülke vatandaşlarına verilir. Kalıcı oturum veya çalışma hakkı vermez.

sezon

Belli bir dönemde geçerli ücret; Yüksek Sezon, bir destinasyona en çok seyahat edilen ve fiyatların yüksek olduğu dönem; Düşük Sezon ise talebin az, fiyatların düşük olduğu dönemdir. Ücret kurallarında sezon kodlarıyla belirtilir.

koltuk aralığı (seat pitch)

Uçak koltukları arasındaki mesafe (inç cinsinden ölçülür) ve yolcunun bacak mesafesini gösterir.

güvenlik ek ücreti

Havalimanı ve uçuş güvenliği maliyetlerini karşılamak amacıyla alınan ek ücret.

ikincil taşıyıcı

Ana segmentten önce veya sonra uçulan bölümleri gerçekleştiren havayolu(ları).

sektör

Bir noktadan diğerine yapılan yolculuk.

segment

Bir uçuş; bkz. Uçuş Bacağı (Leg).

kendi kendine rezervasyon

Yolcunun, çevrimiçi rezervasyon aracı kullanarak kendi rezervasyonunu yapması.

satıcı taşıyıcı

Kod paylaşımında, uçuşu kendi koduyla satışa sunan havayolu.

hizmet ücreti

Seyahat acentesinin, şirket veya bireye sunduğu hizmetler karşılığında aldığı ücret.

Hizmet Seviyesi Anlaşması

Müşterilere sunulan ölçülebilir performans taahhütlerini (ör. yanıt süresi, çalışma süresi vb.) belirten anlaşma.

servis aracı (shuttle)

Havalimanından şehir merkezine düzenli veya planlanabilir otobüs/minibüs servisi; 

Ayrıca, yoğun hatlarda düzenli hava servisi (ör. BOS-LGA).

yan yolculuk (side trip)

Bir ücret bileşeninin güzergâhı üzerinde yapılan ara yolculuk.

tek kişilik (single)

Bir kişi için tasarlanmış konaklama.

SLA (bkz. “Hizmet Seviyesi Anlaşması” – Service Level Agreement)

slotlar

Havayollarına, belirli havalimanlarında tahsis edilen kalkış ve iniş zamanları.

yumuşak açılış (soft opening)

Henüz tüm hizmetleri tamamlanmamış yeni otelin, kısmi olarak faaliyete geçtiği dönem.

SOP

Standart İşletim Prosedürü. Belirli bir süreç veya durum için resmi standartları tanımlayan talimat seti.

SOS

Hizmet Kapsamı. Sunulacak hizmetlerin sayısını, türünü ve kapsamını tanımlayan belge.

müsaitlik durumuna göre

Son anda, müsaitlik durumuna göre yapılan rezervasyonun onaylanması.

özel ihtiyaçlar

Özel yemek veya tekerlekli sandalye hizmeti gibi, standart dışı yolcu ihtiyaçları.

bölünmüş bilet(leme)

Daha düşük fiyat elde etmek için, genellikle uluslararası güzergâhlarda, iki veya daha fazla bilet düzenlenmesi; ücret ve/veya döviz kuru avantajı sağlamak amacıyla kullanılır.

eş ücreti (spouse fare)

Bazı destinasyonlarda, yalnızca gidiş-dönüş biletlerde geçerli olan ve tam birinci sınıf veya business class yolcusunun eşine %50 indirim sağlayan ücret türü. Ekonomi yolcuları da business ücreti yoksa faydalanabilir.

SSR (bkz. “Kendi Kendine Rezervasyon” – Self Service Reservation)

SSR

Özel Hizmet Talebi. GDS üzerinden, havayoluna özel yemek, bilet numarası iletimi, tekerlekli sandalye gibi ek hizmetler için yapılan talep.

standart oda

Genellikle televizyon ve banyosu olan, otelin standart oda tipi.

standby (bekleme listesi)

Son anda yer açılırsa seyahat etmeye hazır olan veya bekleme listesinde olan yolcu.

ara duraklama (stopover)

ABD iç hatlarda 4 saatten, uluslararası yolculuklarda ise 12 veya 24 saatten uzun seyahat arası duraklama.

stopover ücreti

Ara duraklama yapılması durumunda alınan ek ücret.

STP (bkz. “Uydu Bilet Yazıcısı” – Satellite Ticket Printer)

ek doküman (stuffer)

Seyahat belgeleriyle birlikte verilen ek bilgilendirme materyali.

alt yolculuk (sub-journey)

Aynı bilette, başka bir alt yolculukla ucuca birleştirilen, kendi başına fiyatlandırılabilen yolculuk bölümü; sadece uluslararası fiyatlandırmada kullanılır.

ek ücret (Q)

Havayolu tarafından, ücret hesaplamasına dahil edilen ek ücret; bkz. Mesafe Ek Ücreti, Yakıt Ek Ücreti, Güvenlik Ek Ücreti.

yüzey sektörü (surface sector)

İki nokta arasında, hava yoluyla olmayan (ARNK – Geliş Bilinmiyor) ulaşım.

T

bağlantılı ücret (through fare)

Güzergâhta ara şehir(ler) üzerinden yapılan seyahatte, ara noktalara uğramaya izin veren ve fiyatı etkilemeyen ücret. Örneğin, LGA > ORD > LAX güzergâhında, LGA'dan LAX'a bağlantılı ücret uygulanır. 

bilet

Yolcunun, bir noktadan diğerine taşınması için havayolu ile yaptığı taşıma sözleşmesi.

havalimanında bilet teslimi

Biletin, kalkış noktasında (ör. havalimanı bilet gişesinde) teslim alınması.

biletli nokta

Bilet kuponu düzenlenmiş şehir.

zaman ve mesafe ücreti

Araç kiralamada, kiralama süresi için sabit ücret ve her kilometre/mil başına ek ücret alınan fiyatlandırma.

TOD (bkz. “Havalimanında Bilet Teslimi” – Ticket on Departure)

turist kartı

Bazı ülkelerin, vize yerine kullanılan ve yolcunun kalış süresini gösteren kayıt formu; genellikle Latin Amerika'da yaygındır.

işlem

Seyahat acentesi tarafından düzenlenen veya üçüncü taraf aracılığıyla rezerve edilen tüm uçak ve tren biletleri (elektronik ve kağıt) işlem olarak kabul edilir; bilet düzenlenmeden yapılan rezervasyon iptali işlem sayılmaz. İsteğe bağlı: Otel ve araç rezervasyonları da dahil edilebilir.

işlem – yurtiçi hava

Aynı ülke içinde iki destinasyon arasında yapılan seyahat (ör. Frankfurt-Berlin).

işlem – bölgesel hava

Aynı kıta içinde yapılan seyahat (ör. Madrid-Londra).

işlem – uluslararası hava

Farklı kıtalar arasında yapılan seyahat (ör. New York-Londra).

işlem – offline – geleneksel

Müşterinin çağrı veya e-posta ile talebi üzerine acente tarafından başlatılan işlem.

işlem – online yüksek temas

Çevrimiçi rezervasyon aracıyla başlayan, ancak birden fazla acente müdahalesi gerektiren işlem.

transaction – online low touch

A transaction that originates via an online booking tool and then requires agent intervention or manual review/processing that is initiated by the customer.

transaction – online no touch

“Touchless E-fulfillment transaction” An electronic transaction entirely processed through an online booking tool and travel agency fulfillment service, without any agent intervention and where invoicing is provided via email.

transfer

A point at which the passenger changes aircraft; if the change is to/from the same carrier, it is an online transfer; if the change is to/from different carriers, it is an interline transfer.

transit lounge

An area within an airport for the sole purpose of international flight connections; travelers do not clear immigration or customs to enter the transit lounge as it is considered to be an international point.

transit point

Any stop at an intermediate point which does not fall into the definition of a stopover whether or not a change of planes is involved.

Travel Management Company

A travel management company (TMC) is a company that provides corporate travel services to businesses.

TSA

Transportation Security Administration

twin for sole use

A twin-bedded room reserved for sole occupancy and charged out at a rate that falls between the single and double room price.

Two Factor Authentication

Also known as 2FA. Method of accessing a secure environment where a person proves their identity with two of three methods.

U

UDID

User-Defined Interface Data. UDID remarks are standard and contain predefined reporting information such as lost hotel night reason codes, merchant billing codes or additional traveler data fields.

unlimited mileage rate

Car rental rate that covers all costs, other than insurance and petrol, for the duration of the rental, regardless of the distance driven.

upgrade

Change to a better class of airline service, larger rental car, or more luxurious hotel room.

V

validating carrier

Airline designated as the “owning” ticketed carrier; the carrier on whose “plate” the ticket is issued. The validating carrier is the carrier to which payment is submitted and is usually the first carrier on the itinerary (domestic) or the carrier on the first international flight (international). If a ticket is issued on multiple carriers or is validated on a carrier not on the itinerary, the validating carrier is responsible for payment to the other airlines on the ticket.

validation

The process of stamping an air ticket or other airline document, at the time of issue, with the issue date, name and location of the issuing office and its IATA code number. Tickets not bearing such a stamp are invalid and will not be accepted by airlines.

value-added tax (VAT)

A general tax that applies, in principle, to all commercial activities involving the production and distribution of goods and the provision of services.

VAT reclaim

Value-added tax (VAT), is included in hotel, dining and car rental bills (and more) when travelers go to countries that assess the tax. It can be a significant expense: VAT rates can be as high as 25%. The good news is most T&E-related VAT is eligible for reclaim. The bad news: In the past, it’s been hard to collect. But automation has made VAT reclaim for European Union transactions much easier. 

virtual credit card (VCC)

A VCC isn’t a physical card, but it has many of the same features as plastic corporate cards.

virtual payment

A virtual payment is a terminal-based payment method where the payment is delivered through a virtual card (VCC) instead of by check or cash.

visa

An endorsement or stamp placed into a passport by officials of a foreign government giving a traveler permission to visit; not all countries require visas.

VCC (Virtual Call Center)

A network of call centers where the client calls one phone number, regardless of where they are based, that will be routed through to an available agent. For multinational accounts this service would be multilingual as appropriate.

VMPD

Virtual Multiple Purpose Document. A document issued by a travel agency or airline, working with BSP, as proof of payment for transactions and services, either related to an e-ticket already issued (example: rebooking fees) or for services other than flights (for items like surface transportation, transfers, and excess baggage charges).

void

A traffic document which has been spoiled or canceled.

voucher

Documents issued to confirm arrangements or used to be exchanged for services.

W

waitlist

A list of people seeking a travel service that is sold out; generally, as other travelers cancel, waitlisted individuals are confirmed in the order in which their waitlist request was received – sometimes prioritized by frequent traveler membership.

walk

When a hotel is sold out and there are no rooms available for a person who has a confirmed reservation, the hotel provides alternate accommodations at a different hotel.

wet lease

an agreement to pay to use an aircraft with a crew, fuel, and insurance.

wide-body aircraft

Aircraft with wide passenger cabins and seating configurations that require more than one aisle. Current models include Boeing 747, 777 or Airbus A380, A350.

X

X-ray

system that checks hand luggage at an airport, without damaging, for example, light-sensitive film material or laptops.

Y

Yield Management

A variable pricing strategy, based on understanding, anticipating and influencing consumer behavior in order to maximize revenue or profits from a fixed, time-limited resource (such as airline seats or hotel room reservations).

Z

Zulu Time

Zulu Time Zone (Z) has no offset from Coordinated Universal Time (UTC). Zulu Time Zone is often used in aviation and the military as another name for UTC +0. Zulu time, also known as Greenwich Mean Time (GMT), is the time zone used by the Royal Observatory in Greenwich, England. It is the basis for all other time zones in the world.

2FA

2FA, or two-factor authentication, is an extra layer of security used to protect online accounts. In addition to a password, users are also required to enter a code that is sent to their mobile device. This makes it more difficult for hackers to gain access to an account, as they would need to have both the password and the code.

Bu makale sizin için faydalı oldu mu?

Harika!

Geri bildiriminiz için teşekkür ederiz

Üzgünüz! Size yardımcı olamadık

Geri bildiriminiz için teşekkür ederiz

Bu makaleyi nasıl iyileştirebileceğimizi bize bildirin!

Nedenlerden en az birini seçin
CAPTCHA doğrulaması gereklidir.

Geri bildirim gönderildi

Çabanızı takdir ediyoruz ve makaleyi düzeltmeye çalışacağız